Η Φυσική Καλλιέργεια και η εφαρμογή της στη Λέσβο

​

Η Αρχή

Έμαθα για τη μέθοδο της Φυσικής Καλλιέργειας του Παναγιώτη Μανίκη μέσα από σχετικά δημοσιεύματα. Ο ίδιος είχε εμπνευστεί από τον Ιάπωνα φυτοπαθολόγο, φιλόσοφο και δημιουργό της Φυσικής Καλλιέργειας Masanobu Fukuoka, τον οποίο είχε γνωρίσει και είχε ζήσει μαζί του. Επειδή μου φάνηκε πολύ ενδιαφέρουσα περίπτωση βρήκα μια ευκαιρία και τον επισκέφτηκα το 2010 σ’ ένα αγρόκτημα που διατηρούσε στο Κλησοχώρι  Έδεσσας. Πεισμένος ότι κάτι καλό υπάρχει εδώ, μετέφερα τις απόψεις μου στους συναδέλφους στην υπηρεσία που εργαζόμουν και αποφασίσαμε να βρούμε κάποια ευρωπαϊκά προγράμματα στα οποία θα μπορούσαν να ενταχθούν ως πιλοτικές δράσεις, κάποιες εφαρμογές Φυσικής Καλλιέργειας στο νησί.

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

Η Υλοποίηση

Πράγματι, στο πλαίσιο υλοποίησης των Ευρωπαϊκών προγραμμάτων AGRISLES και FORCLIMADAPT  τον καλοκαίρι του 2011 έγινε η προετοιμασία των ειδικών σβώλων στο Φυτώριο της Διεύθυνσης Δασών Λέσβου στα Βασιλικά Πολιχνίτου.και τον Οκτώβρη της ίδιας χρονιάς, έγινε η ρίψη σβώλων από αργιλόχωμα και σπόρους θάμνων και δένδρων, με τη συμμετοχή εθελοντών και μαθητών σχολείων της περιοχής υπό την εποπτεία του Π. Μανίκη,  μιας έκτασης περίπου 15 στρεμμάτων στη περιοχή Νέων Κυδωνιών και συγκεκριμένα μεταξύ του αποκαταστημένου ΧΑΔΑ, του γηπέδου και του κοιμητηρίου.

 

​

​

​

​

​

​

 

 

Τα  Αποτελέσματα

Δυστυχώς δεν είχαμε τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Δηλαδή μετά από κάποιους μήνες διαπιστώσαμε ότι ναι μεν φύτρωσαν αρκετοί από τους σπόρους των φυτών (δημητριακά κλπ) αλλά ούτε ένας θάμνος ή δεντράκι. Μετά από σχετικές συζητήσεις με τον Π. Μανίκη αποφασίσαμε να επαναλάβουμε το πείραμα τον Οκτώβρη του 2013, κάνοντας 2 σχετικές βελτιώσεις. Α) Οι  σβώλοι ετοιμάστηακν και μας ήρθαν έτοιμοι από τον Π. Μανίκη και είχαν  ενσωματωθεί σπόροι ηλεγμένοι για τη βλαστικότητά τους από τον ίδιο β) καθαρίσαμε τον χώρο από τις λεγόμενες «αστβές» και επιστρώσαμε με χώμα το άγριο πετρώδες έδαφος ώστε να διευκολύνουμε την αρχική βλάστηση. Και πάλι όμως είχαμε το ίδιο αποτέλεσμα: βλάστηση των σπόρων των φυτών αλλά καμμία βλάστηση δέντρου.

​

Επίσης αντίστοιχα μηδαμινά αποτελέσματα είχε η πιλοτική δράση τον Οκτώβρη του 2011 όπου με ενεργή συμμετοχή δεκάδων εθελοντών, έγινε η ρίψη σβώλων από αργιλόχωμα και σπόρους λαχανικών, σε περιφραγμένη περιοχή στο Κάστρο Μυτιλήνης απέναντι από τη περιοχή Φυκιότρυπα, με σκοπό τη δημιουργία ενός αστικού δημοτικού λαχανόκηπου, ενώ είχε προηγηθεί σχετικό σεμινάριο Φυσικής Καλλιέργειας από τον Π. Μανίκη.

 

Η Εξήγηση

Το ενδεχόμενο της αποτυχίας υπάρχει πάντα, όταν δοκιμάζεις κάτι πιλοτικά. Εντούτοις αυτό που μας προβλημάτισε είναι η μη επαρκής εξήγηση της μη επιτυχίας του πειράματος (αφού υποτίθεται σε άλλα μέρη στον κόσμο είχε πετύχει). Πιθανολογώ ότι η επιτυχία στην περιοχή της Έδεσσας να οφείλεται στα άφθονα νερά και υγρασία της περιοχής, σε αντίθεση με κλίμα και τις περιοχές των δικών μας εφαρμογών στη Λέσβο. Ο αντίλογος σε αυτό είναι ότι ο Φουκουόκα διακύρρητε ότι με τη μέθοδο της Φυσικής Καλλιέργειας θα μπορούσαν να πρασινίσουν έρημοι…  

​

Περισσότερες λεπτομέρειες στο σχετικό γκρουπ στο Facebook https://www.facebook.com/groups/267391456635045/

​

Ευχαριστίες

Σε κάθε περίπτωση οφείλω πολλές ευχαριστίες στον συνάδελφο Stratos Vougioukas που μαζί σχεδιάσαμε και υλοποιήσαμε τις δράσεις, στους δεκάδες Έλληνες εθελοντές (σαν τον Michael Bakas , τους συναδέλφους Ραλλού Τσίγγου  και Fotis Kralis  και τον καθηγητή μου Φυσικής Δημήτρη Βελούτσο και τους εθελοντές Πυροσβέστες Πλωμαρίου  )  ξένους εθελοντές (σαν τον Samuel Bouchet), που έκαναν απίστευτη δουλειά μέσα στη ζέστη  αλλά και μαθητές σχολείων της περιοχής με τους εκπαιδευτικούς τους. Και φυσικά στον Π. Μανίκη κι ας μην πέτυχε το σχέδιο... 

Ελπίζουμε σύντομα σε μια πιο αποτελεσματική εκδοχή, γιατί η ερημοποίηση καλπάζει και το έχουμε ανάγκη, ιδίως η Δυτική Λέσβος!

​